Amaç: Yüksek plazma D-dimer seviyeleri, hemostaz ve fibrinoliz aktivasyonunu gösterir ve bu aktivasyon, tümör anjiyogenezi, metastazı ve invazyonu ile sonuçlanabilmektedir. Ayrıca fibrin polimerinden üretilen D-dimer inflamasyon için bir belirteç olarak kullanılır. Yapılan çalışmalarda kronik inflamasyon ve kanser oluşumu arasında bir ilişki olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı, allojenik hematopoietik kök hücre nakli (allo-HKHN) yapılan hastalarda transplantasyon öncesi plazma D-dimer düzeyleri ile transplantasyon sonrası prognoz arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Hastalar ve Yöntem: 2016-2019 yılları arasında allo-HKHN yapılan 98 hastanın verilerini geriye dönük olarak analiz ettik. Hastalar akut lösemi, lenfoma hastaları ve diğer hematolojik hastalık tanısına sahip hastalar olarak kategorize edildi. Sağkalımı tahmin etmek için D-dimer cut off değeri ROC (receiver operating curve) analizi ile 1630 mg/dl olarak belirlendi. Buna göre hastalar; transplantasyon öncesi D-dimer seviyeleri <1630 mg/dl’den düşük ve ≥1630 mg/dl ve 1630 mg/ dl’den yüksek olan hastalar olarak 2 gruba ayrıldı. İstatiksel değerlendirme için Kaplan-Meier survival analiz yöntemi ile tek ve çok değişkenli cox regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Hastaların %64.3’ü (n= 63) erkek, %35.7’si (n= 35) kadındı. Genel sağkalım (GSK) bakımından serum D-dimer düzeyleri <1630 mg/dl’den düşük olan hastalar, serum D-dimer düzeyleri ≥1630 mg/dl’den yüksek olan hastalar ile karşılaştırıldığında, D-dimer düzeyi ≥1630 mg/dl’nin üzerinde olan olgularda sağkalım süresinin kısaldığı ve istatiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir (tek değişkenli HO 3.942 [aralık 1.769-8.875] p= 0.001; çok değişkenli HO 3.727 [aralık 1.505-9.231] p=0.004). Hastalıksız sağkalım (HSK) bakımından değerlendirildiğinde ise D-dimer değeri ≥1630 mg/dl’den yüksek olgularda nükssüz sağkalım süresi istatistiksel olarak anlamlı derecede kısalmaktadır (tek değişkenli HO 2.707 [aralık 1.029-7.120] p= 0.044; çok değişkenli HO 4.214 [aralık 1.450-12.25] p= 0.008).
Sonuç: Allo-HKHN uygulanan hastalarda, nakil öncesi bakılan plazma D-dimer seviyesi, progno- zun basit ama etkili bir öngörücüsü olarak hizmet edebilir.
Anahtar Kelimeler: D-dimer; Allojenik hematopoetik kök hücre nakli; Sağkalım; Prognoz