Amaç: Kronik myelomonositik lösemi (KMML), hem myeloproliferatif neoplazilerin (MPN) hem de myelodisplastik sendromun (MDS) klinik ve patolojik özelliklerini gösteren malign hematopoetik bir bozukluktur. Çevre kanında monositoz ve sitopeniler, kemik iliğinde displazi, yapısal semptomlar ve/ veya splenomegaliyle kendini gösterir. Kronik lösemilerin en agresifi olup akut myeloid lösemiye (AML) dönüşüm riski belirgindir (Tanıdan sonraki 3-5 yılda yaklaşık %15). Puanlama sistemlerine göre fit hastalarda, yüksek riskli hastalık ve donör adayı varlığında, semptoma bağlı kullanılan, tek başına hidroksiüre (HU) ya da hipometilleyici ilaçlar (HMA) yerine allojeneik kök hücre nakli (AKHN) uygun tedavi yöntemi olacaktır. Bu hastalarda kök hücre nakli için literatürde kesin bir yaş limiti, hazırlık rejimi, kök hücre kaynağı gibi standartlar yoktur. Biz de bu çalışmada, KMML sebebiyle allojenik kök hücre nakli yapılmış olan hastalarımızın tedavilerini özetledik.
Hastalar ve Yöntem: 2003-2019 yılları arasında merkezimizde, Hematoloji Bölümü’ nde KMML nedeniyle allojenik nakil yapılan, 18 yaşından büyük hastaların verileri geriye yönelik olarak toplanmıştır. Veri toplamada hasta dosyaları ve üniversitenin elektronik sistemi kullanılmıştır. Veriler SPSS version 21.0 ile işlenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya alınan 9 hastanın ortanca yaşı 49’dur (34-64). Hastaların 2’si kadın, 7’si erkektir. Hastaların 8’ inde KMML-2, 1’ inde KMML-1 vardır. KMML-1 hastasında tanıdan kök hücre nakline geçen süre 95,8 aydır ve bu hasta oldukça uzun süre tedavisiz izlenmiştir. Tüm hastalar nakilden önce HU ve HMA almışlardır. Tanıdan allojenik nakle kadar geçen süre ortanca 12.3 (3,- 95.8) aydır. Hastaların birinde kök hücre kaynağı olarak kemik iliği, 8’ inde çevre kanı kullanılmış- tır. Hastaların 5’ inde miyeloablatif (BuCy, CyBu, TBF), 4’ünde azaltılmış yoğunluklu (FluBu, CyTBI) hazırlık rejimleri kullanılmıştır. Hastalara ortanca 5.2 (0.76-9.79) x 106/kg CD34 (+) kök hücre verilmiştir. Allojenik nakille 1 hastada nakil ilişkili aplazik ölüm, 1 hastada engraftman yetmezliği, 3 hastada yanıtsızlık, 4 hastadaysa tam remisyon yanıtları alınmıştır. Bir hastada AKHN donör lenfosit infüzyonu (DLI) ile birlikte yapılmıştır. Bir hastada 2 kez AKHN uygulanmıştır. Bir hastada da, naklin 3. ayında nüks görülmüştür. Hastaların 4’ ü ilk 100 günden önce vefat ettiğinden akut GvHH verisi elde edilememiştir. Diğer GvHH verileri Tablo 2’de özetlenmiştir. Hastaların 2’sinde CMV reaktive olmuştur. Bu makalenin yazıldığı zaman itibariyle 8 hasta vefat etmiş olup ölüm sebepleri aplazi (1/9), enfeksiyonlar ve sepsis (3/9), primer greft yetmezliği (2/9), şiddetli GvHH (1/9), nüks hastalık (1/9) şeklindedir. Toplam sağkalım ortanca 18,3 (7-29) aydır. 2 yıllık toplam sağkalım olasılığı %33.3 (+/-15.7) olup literatüre benzerdir. Bunların dışında, 3 hasta da KMML zemininde AML’ye transforme olduktan sonra AKHN’ye alınmıştır.
Sonuç: Günümüz koşullarında, KMML tanısı alan her hastaya, mümkünse öncelikle klinik araştırma seçenekleri önerilmelidir. Mümkün değilse de, yüksek riskli KMML hastalarında tedavinin seyrini belirleyecek olan şey hastanın youn tedavilere ilerleyebilme ihtimalidir. AKHN yüksek riskli KMML’de küratif potansiyel taşıyan tek tedavidir. Ancak yüksek riskli KMML hastalarının birçoğu ileri yaşı ve komorbiditelere sahip hastalardır. Bu nedenle aslında yüksek riskli KMML hastalarının da çoğunluğu AKHN’ye ilerleyememektedir. Literatürde KMML’de allojenik nakli nakil dışı tedavilerle kıyaslayan randomize klinik çalışma bulunmamaktadır. Literatürde çoğu çalışmada hasta sayısı azdır ve bizimki dahil birçok çalışma geriye yönelik çalışmalardır. KMML’nin prognozu genel olarak zayıftır ve sağkalım 20-40 ay arası bildirilmiştir. Bizim çalışmamızda da benzer sonuç elde edilmiştir (ortanca 18.3 ay). Akut lösemiye dönüşmeden AKHN’ye alınan hastalarda toplam sağkalım bizim serimizde anlamlı daha uzun bulunmuştur. Çalışmamızın kısıtlılıkları hasta sayısının azlığı, hastalarda moleküler belirteçlerin yeni nesil dizileme vb. yöntemlerle gösterilememiş olması ve geriye yönelik olmasıdır.
Anahtar Kelimeler: Kronik myelomonositik lösemi; Allojenik kök hücre nakli